Nieistotne jest, w jaki sposób spadkodawca określi siebie w testamencie własnoręcznym i w jaki sposób nazwie spadkobierców. Istotne jest, żeby sam go sporządził i podpisał w odpowiednim miejscu. Nie może być też wątpliwości, kto będzie jego następcą prawnym
Jedną z form testamentu jest testament własnoręczny. Dla jego ważności konieczne jest, żeby został w całości sporządzony własnoręcznie przez spadkodawcę i przez niego podpisany. Powyższe wynika z treści art. 949 kc. Nie ma znaczenia sposób nakreślenia, użyty język, zastosowany środek pisarski, wykorzystany materiał czy obszerności dokumentu. Ponadto powinien być opatrzony datą, choć jej brak nie powoduje automatycznie nieważności. Może mieć ona jednak istotne znaczenie przy istnieniu kilku testamentów, pozwalając stwierdzić ich kolejność.
Dowolna forma podpisu
Bardzo istotne jest, żeby spadkodawca złożył podpis pod swoim oświadczeniem. W razie uczynienia tego w innym miejscu testament jest ważny, jeśli mimo nakreślenia go na kolejnej kartce, na zakończenie listu czy na kopercie związek z tym jego rozporządzeniem będzie oczywisty (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 1992 r., sygn. akt III CZP 41/92). Ten wymóg nie będzie spełniony, jeśli spadkodawca zrobi to przed swoim rozporządzeniem lub w jego treści. Jak już wyżej wskazano, musi być zachowana odpowiednia kolejność (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 1995 r., sygn. III CZP 56/95). Wszelkie dopiski pod podpisem są nieważne. Chyba, że również zostaną podpisane. Przepisy prawa nie precyzują, w jaki sposób ma wyglądać podpis. Prawidłowy będzie zatem zarówno czytelny, jak i nieczytelny, w którym określi się imię i nazwisko, pierwszą literę imienia i nazwisko czy samo nazwisko. Może to być również parafa, samo imię lub nawet pseudonim. Błędem nie jest także określenie stosunku spadkodawcy do spadkobiercy, a więc podpisanie się zwrotami ojciec, dziadek czy wujek. Istotne jest, żeby podpis pozwalał na jednoznaczną i nie budzącą wątpliwości identyfikację autora.
Trzeba być precyzyjnym
To samo tyczy się spadkobierców, którzy w zależności od konkretnego przypadku powinni być w większym bądź mniejszym stopniu skonkretyzowani. Również i tu dopuszczalne jest posłużenie się imieniem, pseudonimem czy określeniem stopnia pokrewieństwa. Jeśli jednak spadkodawca posiada przykładowo kilku synów, to nie będzie wystarczającym, jeśli poprzestanie na wskazaniu, że cały swój majątek przekazuje swojemu dziecku, nie określając bliższych jego danych. W razie wątpliwości w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku można dokonać wykładni testamentu, czyniąc to w celu zapewnienia możliwie najpełniejszego urzeczywistnienia woli spadkodawcy. Powyższe wynika z treści art. 948 kc. Przy czym określenie spadkodawcy w ten sposób dopuszczalne jest jedynie wtedy, gdy w testamencie jednoznacznie wskazano kryteria pozwalający go ustalić w sposób nie budzący wątpliwości (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2001 r., sygn. akt II CKN 543/00). W celu uniknięcia problemów należy zatem wypowiadać się w sposób precyzyjny i zrozumiały. W przeciwnym razie może okazać się, że nie osiągnie się zamierzonego celu, a nawet odmienny.
Radca Prawny Anna Jędrysiak – Morycz
Zapraszam do komentowania.
Komentarze
Bądź pierwszym komentującym!